Dnia 6 grudnia 2013 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
przyjął uchwałę uznającą rok 2014 Rokiem Oskara Kolberga.
W uzasadnieniu decyzji znalazły się następujące słowa: „Dorobek naukowo-badawczy Oskara Kolberga dokumentujący kulturę ludową XIX wieku jest imponujący ze względu na wszechstronny zakres jego zainteresowań kulturą ludu oraz geografię badań, obejmującą Polskę przedrozbiorową i obszary ludowych kultur Ukrainy, Białorusi, Litwy, Sląska, Słowian Południowych, Łużyczan, Czechów i Słowaków”.
Henryk Oskar Kolberg stworzył dla nauki i kultury polskiej bezcenny zespół materiałów źródłowych – opracował i realizował wielki program badań folklorystycznych i etnograficznych, pozostawiając nam wielotomowe dzieło Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce oraz ogromne archiwum rękopiśmienne. Dzieło jego przedstawia stan kultury ludowej w XIX w. z całego terytorium dawnej Rzeczypospolitej, jej zróżnicowanie regionalne i bogactwo. Żaden inny naród europejski nie ma takiego zespołu źródeł z tej epoki, zwłaszcza z zakresu muzyki ludowej, opracowanego według systematycznie realizowanego planu. Dokumentacja zgromadzona przez Oskara Kolberga już od blisko stu pięćdziesięciu lat służy, zgodnie z zamierzeniem autora, przede wszystkim naszej etnografii, folklorystyce i etnomuzykologii.
Urodził sie 22 lutego 1814 r. w Przysusze. W latach 1823–1830 był uczniem renomowanego Liceum Warszawskiego, równocześnie uczył się muzyki, m.in u J. Elsnera. W latach 1835–1836 kontynuował studia muzyczne w Berlinie. Po powrocie do Warszawy, około roku 1839, zaczął zapisywać melodie ludowe, najpierw w okolicach Warszawy, stopniowo poszerzając badania na dalsze regiony. W roku 1865 przedstawił na łamach czasopisma „Biblioteka Warszawska” swój program badań etnograficznych i opracowywania ich wyników w postaci etnograficzno-folklorystycznych monografii regionalnych. Odtąd konsekwentnie realizował tę koncepcję, wydając w latach 1865–1869 trzy tomu Ludu i szukał środków finansowych na druk tomów następnych..
W r. 1871 Kolberg przeniósł się z Warszawy w okolice Krakowa, ponieważ Krakowskie Towarzystwo Naukowe podjęło się współfinansowania Ludu. Zobowiązanie to przejęła w r. 1873 utworzona właśnie Akademia Umiejętności. Kolberg był członkiem Komisji Antropologicznej Akademii i przewodniczącym jej Sekcji Etnologicznej.
Opublikował łącznie 33 tomy Ludu i Obrazów etnograficznych, dwa tomy następne przygotował do druku. Pozostawił ogromny zespół rękopisów, zawierający głównie materiały folklorystyczne i etnograficzne i na ich podstawie wydano drukiem następne monografie. Jego Dzieła wszystkie, wydawane przez Instytut im. Oskara Kolberga w Poznaniu, obejmują także jego dorobek kompozytorski i liczą, jak dotychczas 85 tomów.
Szafa , w której znajdowały się rękopisy Oskara Kolberga.
Więcej zdjęć z Muzeum w Przysusze tu
Materiały do artykułu zostały udostępnione przez Instytut Muzyki i Tańca www.imit.org.pl
